Thiên Chúa thánh thiện và yêu thương đã tạo dựng con người trong tình yêu, và thông chia sẻ hạnh phúc cho con người. Thánh chỉ hay Lề Luật mà Thiên Chúa thương ban cho con người cụ thể là Mười Điều Răn để con người thi hành cũng chỉ vì tình thương. Thiên Chúa vui thích khi con người tuân giữ các Điều Răn của Chúa, vì điều này chứng minh lòng kính mến của con người đối với Thiên Chúa và con người cũng được hưởng những phúc lành do việc tuân giữ các giới răn đem lại. Nhưng con người đã đánh mất tình thân nghĩa thiết và ân sủng với Đấng dựng nên mình khi lỗi phạm các giới răn. Lại bằng tình thương vấn vương khi tạo dựng, Thiên Chúa đã cứu chuộc con người.

Nghe

Thiên Chúa luôn muốn con người, nhất là dân Chúa trọn được bình an và hạnh phúc, nhất là được sống không chỉ với những người hiện tại mà cả con cháu họ cho đến muôn đời trải qua các thế hệ. Vì thế Thiên Chúa khuyên họ chớ có quên và sao lãng Luật Ngài truyền, và phải “ dạy cho con cháu các ngươi biết các điều ấy” (Đnl 4,9).

Nhưng để nhớ và không quên, trước tiên họ phải biết nghe cho rõ, rồi ghi nhớ và đem ra thực hành trước đã. Lời Chúa qua miệng ông Môsê nói với dân chúng rằng: “Hỡi Israel, giờ đây hãy nghe các lề luật và huấn lệnh mà ta dạy bảo các ngươi phải thực hành, để được sống và được vào chiếm hữu phần đất mà Chúa là Thiên Chúa cha ông các ngươi sẽ ban cho các ngươi. Các ngươi chớ thêm bớt điều gì trong các điều ta đã truyền, nhưng hãy tuân giữ các giới răn của Chúa là Thiên Chúa các ngươi mà ta đã truyền dạy các ngươi…” (Đnl 4, 1- 2).

Học cho biết

Vào thời mà ngoại giáo có mặt khắp nơi, việc thờ ngẫu tượng diễn ra nhan nhản và khuynh loát hành vi của con người. Vì lẽ đó, Thiên Chúa ban Lề Luật cho dân giúp họ kiên vững thi hành. Việc không tuân giữ Lề Luật cấu thành tội phản bội thật sự với Giao ước, gây ra cơn thịnh nộ của Thiên Chúa như một hậu quả. Họ phải được học cho biết điều ấy.

Vậy Lề Luật để làm gì?

Lề Luật là một tập hợp các mệnh lệnh và quy tắc mà dân Do Thái phải tuân thủ bởi hiệu lực của Giao ước với Thiên Chúa. Tính hữu hiệu của Luật được tìm thấy trong sách Đệ Nhị Luật như sau :“Ðức Chúa sẽ lấy làm vui vì hạnh phúc của anh em, cũng như Người đã lấy làm vui vì hạnh phúc của cha ông anh em, miễn là anh em nghe tiếng Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, mà giữ những mệnh lệnh và thánh chỉ Người, ghi trong sách Luật này, miễn là anh em trở về với Ðức Chúa, Thiên Chúa của anh em, hết lòng hết dạ” (Đnl 30,9-10). Vì thế, dân Do Thái phải học biết rằng, việc tuân giữ Lề luật ràng buộc họ với Thiên Chúa, và họ có được những phúc lợi kèm theo. Họ chỉ được kết hợp với Thiên Chúa bằng việc tuân thủ Lề luật. Khi lập Giao ước với dân Do Thái, Thiên Chúa trao cho họ Lề Luật, để họ có thể hiểu được thánh ý Ngài và sống công chính. Lề Luật chính là một món quà vô giá mà Thiên Chúa tặng ban cho dân Người.

Và đem ra thực hành

Nghe thôi chưa đủ, học cho biết, nhưng cũng rất cần phải tuân giữ và đêm ra thực hành cho đúng. Đó là lý do Thiên Chúa phán với dân Do Thái qua miêng Môsê rằng : “Các ngươi phải tuân giữ và thực hành…” (Đnl 4, 8).

Nhưng với dòng thời gian, con người trở nên hư hỏng và bị cám dỗ tôn thờ ngẫu tượng, quên đi Thánh chỉ, gạt bỏ Thiên Chúa ra ngoài, và đương nhiên họ không còn tuân giữ Lề Luật Chúa nữa. Chẳng những thế, họ còn họ thay đổi thậm chí bóp nghẹt Điều Răn, cố tình giải thích và thực hành theo ý mình, vô tình biến họ thành những kẻ giả hình thờ kính Thiên Chúa ngoài môi miệng, nhưng lòng chúng ở xa Chúa, khiến Chúa Giêsu nặng lời quở trách : “Hỡi bọn giả hình, Isaia thật đã nói tiên tri rất chí lý về các ngươi, như lời chép rằng : 'Dân này kính Ta ngoài môi miệng, nhưng lòng chúng ở xa Ta. Nó sùng kính Ta cách giả dối, bởi vì nó dạy những giáo lý và những luật lệ loài người'. Vì các ngươi bỏ qua các giới răn Thiên Chúa, để nắm giữ tập tục loài người” (Mc 7, 7; x. Is 29,13). Và Người kết luận : “Vì các ngươi bỏ qua các giới răn Thiên Chúa, để nắm giữ tập tục loài người” (Mc 7, 8). Cả tông đồ Giacôbê, trong thư của người, cũng cảnh cáo nguy cơ của một tôn giáo giả. Người viết cho các kitô hữu như sau: “Anh em hãy là những người thực hành Lời Chúa, chứ đừng nghe suông mà lừa dối chính mình” (Gc 1, 22).

Tóm lại, chúng ta phải tin rằng Thiên Chúa là Đấng yêu thương, công bình và thánh thiện, đã tạo dựng chúng ta và để cho sống trên trần thế này. Thiên Chúa trao ban những Điều Răn hay Lề Luật không làm chúng ta mất tự do, nhưng để chúng ta tuân giữ hầu được được sống và hạnh phúc, như ông Môsê đã nói với dân Do Thái xưa như sau : “Anh em hãy lo thực hành như Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em đã truyền cho anh em, không đi trệch bên phải hay bên trái. Anh em hãy đi đúng con đường mà Đức Chúa, Thiên Chúa của anh em đã truyền cho anh em để anh em được sống , được hạnh phúc và được sống lâu trên mặt đất mà anh em sẽ chiếm hữu” ( Đnl 5, 32 - 33).

Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa không đến để hủy bỏ Lề Luật, nhưng đến để kiện toàn, dạy người ta lắng nghe và thực hành điều Chúa truyền với tình yêu và lòng mến. Người chống lại thói đạo đức giả hình, vụ hình thức, quan trọng hóa luật lệ của con tim với nghi lễ bên ngoài. Người lên án việc làm khiến người ta xa rời Thiên Chúa, và nghĩ rằng thực hành tỉ mỉ của các quy tắc Luật định là vinh quang ; mặt khác, theo Chúa Giêsu, sự trong sạch không tùy thuộc vào lễ nghi thanh tẩy, nhưng tùy thuộc vào tấm lòng.

Lạy Chúa, xin chỉ cho con biết đường lối Chúa, và dạy bảo con Thánh Chỉ của Ngài. Amen.

Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ