Lúc khoảng 4 giờ chiều ngày 3/12/2021 Đức Thánh Cha đã đến nhà thờ Thánh Giá tại thủ đô Nicosia của Sýp để cùng cầu nguyện đại kết với những người di cư. Đức Thánh Cha đã nói với những người di cư về giấc mơ của Thiên Chúa, Đấng mong muốn mọi con cái của Người là anh chị em của nhau.
Nhà thờ Thánh Giá nằm ở phía đông Cửa
Paphos, bên trong các tường thành cổ của thành phố Nicosia. Đây là nơi quy tụ của
cộng đồng Công giáo ở Sýp. Với sự trợ giúp của Hoàng gia Tây Ban Nha và các tu
sĩ Phanxicô, nhà thờ được đặt viên đá đầu tiên vào ngày 8/4/1900, trên nền một
nhà thờ được xây dựng vào năm 1642, và được khánh thành vào năm 1902, và sau đó
được trùng tu vào năm 1989.
Đến nhà thờ, Đức Thánh Cha được chào đón
bởi Đức Thượng phụ Công giáo Latinh của Giêrusalem, Pierbattista Pizzaballa, và
cùng tiến vào nhà thờ trong tiếng thánh ca.
Phát biểu của Đức Thượng phụ
Pierbattista Pizzaballa
Thực tế đau thương của người di dân trên
đảo Sýp
Đại diện cộng đoàn chào Đức Thánh Cha, Đức
Thượng phụ Pizzaballa nói rằng hai ngày qua Đức Thánh Cha đã gặp những thực tế
tốt đẹp của đảo Sýp, cảm nghiệm được đời sống xã hội và dân sự, cũng như sự
chào đón nồng nhiệt của cộng đồng Chính Thống giáo và Công giáo. Và lúc này, thật
là chính đáng và cần thiết khi Đức Thánh Cha cũng hướng đến một thực tế đau
thương và khó khăn trên đảo Sýp, được thể hiện bởi các thảm kịch xảy ra hàng
ngày ở Địa Trung Hải. Đó là thực trạng của hàng ngàn người di dân tị nạn, chạy trốn
chiến tranh và đau khổ, họ đến đây và không tìm được lối thoát, không có viễn cảnh
tương lai sáng sủa.
Giáo hội có thể mang lại cho người di
dân một khuôn mặt và một cái tên
Đức Thượng phụ nhấn mạnh rằng di dân tị
nạn là hiện tượng toàn cầu và đòi sự phản ứng của cộng đồng quốc tế. Những hàng
rào không phải là giải pháp. Các quốc gia cần nhận ra rằng tương lai của họ
cũng lệ thuộc vào cách giải quyết vấn nạn di dân. Theo Đức Thượng phụ, Giáo hội
có thể lắng nghe tiếng nói của những người di dân, mang lại cho họ một khuôn mặt
và một cái tên. Sứ mạng của Giáo hội là “khôi phục phẩm giá và danh tính cho những
người mà có lẽ nhiều người không muốn nhìn thấy hoặc gặp gỡ, nhưng là những con
người tồn tại, thật sự và đang chờ phản ứng của chúng ta. Bởi vì chính Chúa,
qua họ, là Đấng gõ cửa chúng ta, là Đấng hướng ánh mắt của Người về phía chúng
ta, là Đấng tra vấn lương tâm của chúng ta. Chúng ta không thể bỏ qua. Chúng ta
không thể im lặng”.
Chúa Kitô là bình an của chúng ta
Giờ cầu nguyện đại kết cùng với những
người di dân bắt đầu với đoạn sách trích từ thư thánh Phaolô gửi tín hữu Êphêxô
(2,13-22), khẳng định rằng Chúa Kitô là bình an của chúng ta, Đấng đã liên kết
đôi bên, dân Do Thái và dân ngoại, thành một.
Trình bày chứng từ
Công việc phục vụ đôi khi mệt mỏi nhưng
truyền cảm hứng
Mở đầu phần trình bày chứng từ, cô
Elisabeth Chrysanthou, một thành viên của Caritas của Sýp cho biết khi nước này
ngày càng đón tiếp nhiều người di dân, Caritas đã cố gắng đáp ứng những thách đố
tiếp đón và chăm sóc họ từ những nhu cầu về thực phẩm quần áo cho đến làm thông
dịch viên, tìm nơi ẩn trú, bảo vệ trước bạo lực... Cô nói: “Khi thực hiện sứ mạng
của mình, chúng con tâm niệm rằng mỗi người là duy nhất và đáng được quan tâm.
Công việc chúng con làm có đôi lúc mệt mỏi nhưng nó truyền cảm hứng và giúp
chúng con ước mơ nhiều hơn. Chúng con ước mơ rằng có thể làm được nhiều việc
hơn, có thể tiếp cận nhiều người hơn, nhiều cộng đồng được biến đổi hơn, nhiều
người trong chúng ta tham gia vào cuộc sống của nhau hơn”.
"Tôi là ai?"
Sau đó là chứng từ của bốn bạn trẻ di
dân. Người thứ nhất đến từ Trung Đông, thường tự hỏi “tôi là ai”. Trước những
câu hỏi: “Bạn là ai?”; “Tại sao bạn đến đây?”; “Bạn có muốn lưu lại đây?” khi
phải điền vào các mẫu đơn, cô chỉ muốn nói rằng mình là “con người”, “anh chị
em”, là “bạn hữu”....
"Bị thương tích vì sự thù
ghét"
Người thứ hai đến từ châu Phi, nói rằng
mình “bị thương tích vì sự thù ghét”. Sự ghét bỏ có thể chiếm lấy linh hồn một
người và khiến họ cướp đi sinh mạng người khác với đôi mắt lạnh lùng, hoặc tiêu
diệt bất cứ ai bằng những quả mìn. Anh nói: “Tôi đau đớn vì những hành động thù
hận khiến tôi không thể học hành, làm việc hay sinh sống trên các miền đất của
ngôi nhà chung của chúng ta. Và tôi là một người đau đớn vì thiếu tình yêu, khiến
tôi cảm thấy mình kém hơn những người khác, không được mong đợi, một gánh nặng;
bởi, sự căm ghét tinh vi đã cướp đi của tôi một lời nói tử tế, một nụ cười rất
cần thiết trong một ngày lạnh giá; bởi những rào cản khiến tôi đứng ngoài lề của
cộng đồng”.
Hành trình
Người thứ ba đến từ Nam Á, trải qua hành
trình vất vả, bị lừa gạt, bóc lột, quên lãng và chối từ. Nhưng hành trình cũng
hướng đến mục tiêu. Đặc biệt hành trình đưa đến ánh sáng đức tin, kiến thức và
tình bạn nhân loại.
Tràn đầy ước mơ
Cuối cùng là một phụ nữ trẻ “tràn đầy ước
mơ”. Chị mơ về một thế giới không ai bị buộc phải chịu cảnh chiến tranh, ra trận,
đầu hàng, chạy trốn hay than khóc. Chị cũng mơ những giấc mơ giản dị như ngửi
thấy mùi thức ăn mẹ nấu, mùi của cánh đồng sau cơn mưa, những cơn gió biển. Chị
mơ những nụ cười...

Diễn từ của Đức Thánh Cha
Trong phần đáp từ, Đức Thánh Cha cảm ơn
những người trẻ đã trình bày những chứng từ cảm động. Ngài ngợi khen Chúa Cha
đang mặc khải Vương quốc tình yêu, công lý và hòa bình của Chúa cho những người
bé mọn.
“Các bạn không phải là người xa lạ,
nhưng là đồng hương”
Đức Thánh Cha dùng lại lời của thánh
Phaolô trong thư gửi tín hữu Êphêsô (Ep 2,19) để khẳng định với những người di
dân: “Các bạn không phải là người xa lạ, nhưng là đồng hương”. Đức Thánh Cha
nói: Đây là lời ngôn sứ của Giáo hội: một cộng đồng, với tất cả những giới hạn
của con người, là hiện thân của giấc mơ của Thiên Chúa.
Giấc mơ của Thiên Chúa
Đề cập đến chứng từ của Mariamie, đến từ
Cộng hoà Dân chủ Congo, người đã miêu tả mình là người “đầy những giấc mơ”, Đức
Thánh Cha nói: Bởi vì Thiên Chúa cũng mơ, giống như con. Giống như con, Thiên
Chúa mơ về một thế giới hòa bình, trong đó con cái của Người sống như anh chị
em.
Đức Thánh Cha nói với những người di
dân: Sự hiện diện của các bạn, các anh chị em di cư, rất có ý nghĩa đối với cử
hành đại kết này. Những chứng tá của các bạn giống như một “tấm gương soi” cho
chúng tôi, cho các cộng đồng Kitô giáo.
Câu hỏi “Bạn là ai?” của Thamara, người
đến từ Trung Đông, theo Đức Thánh Cha, nhắc nhở chúng ta rằng đôi khi câu hỏi
này cũng được đặt ra cho chúng ta: “Bạn là ai?”. Ngài than phiền: Và thật không
may, nó thường có nghĩa là: “Bạn thuộc phe nào? Bạn thuộc nhóm nào?”. Tuy
nhiên, chúng ta không phải là những con số, những cái tên được liệt kê trên
danh sách; chúng ta là “anh chị em”, “bạn bè”, “những tín đồ”, “những người lân
cận” với nhau.
Hận thù đầu độc các tương quan
Đức Thánh Cha nói tiếp: Khi con,
Maccolins, đến từ Camerun, nói rằng trong cuộc sống con đã bị "thương tổn
bởi sự thù hận", con nhắc nhở chúng ta rằng lòng thù hận cũng đã phá huỷ
các tương quan giữa các Kitô hữu chúng ta. Và điều này, như con đã nói, thay đổi
chúng ta; nó để lại một dấu ấn sâu đậm và tồn tại lâu dài. Nó là một chất độc rất
khó giải. Đó là một tâm thức méo mó, thay vì giúp chúng ta nhìn nhận nhau là
anh em, lại khiến chúng ta coi nhau là kẻ thù, là đối thủ.
Từ xung đột đến hiệp thông
Khi con, Rozh, đến từ Iraq, nói rằng con
là “một người đang hành trình”, con nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta cũng là cộng
đồng đang hành trình, chúng ta đang trên đường từ xung đột đến hiệp thông. Trên
con đường dài và đầy thăng trầm này, chúng ta không nên sợ hãi sự khác biệt giữa
chúng ta, nhưng chính sự khép kín và định kiến của chúng ta có thể ngăn cản
chúng ta thực sự gặp gỡ và bước đi cùng nhau. Sự khép kín và định kiến giữa
chúng ta tái dựng bức tường ngăn cách, tức là sự thù hận giữa chúng ta, đã bị Đức
Kitô phá đổ (x. Ep 2,14). Và rồi hành trình hướng tới sự hiệp nhất trọn vẹn của
chúng ta chỉ có thể tiến thêm những bước tiến nếu tất cả cùng nhau chiêm ngắm
Chúa Giêsu, Đấng là “hòa bình của chúng ta” (sđd), là “đá góc tường” (c. 20).
Chính Người, Chúa Giêsu, đến gặp chúng ta với khuôn mặt của người anh em bị gạt
ra ngoài lề và bị chối từ. Trong gương mặt của người di cư bị coi thường, bị từ
chối, bị nhốt lại... Nhưng đồng thời - như con đã nói - gương mặt của người di
cư đang hướng tới một mục tiêu, hướng tới một hy vọng, một sự chung sống đầy
tình người hơn...
Đừng hài lòng trước một thế giới bị chia
rẽ
Và Đức Thánh Cha nhấn mạnh: Thiên Chúa
nói với chúng ta qua những giấc mơ của chúng ta. Người yêu cầu chúng ta đừng
hài lòng trước một thế giới bị chia rẽ, những cộng đồng Kitô hữu bị chia rẽ,
nhưng hãy bước đi trong lịch sử, được thu hút bởi giấc mơ của Thiên Chúa: một
nhân loại không có bức tường ngăn cách, thoát khỏi thù hận, không có người xa lạ
mà chỉ có đồng bào. Những đồng hương tuy khác biệt nhưng tự hào về sự đa dạng
và đặc thù của chúng ta, vốn là món quà của Chúa. Những đồng hương được hòa giải
và nên một.
Tôi là anh chị em của bạn
Cuối cùng, khi cầu chúc Sýp trở thành
nơi sản sinh tình huynh đệ, Đức Thánh Cha nói rằng điều này sẽ có thể khi có sự
công nhận thật sự phẩm giá của mỗi con người và sự cởi mở tin cậy đối với Thiên
Chúa là Cha của tất cả mọi người. Ngài nói: Nếu có những điều kiện này, giấc mơ
có thể được hiện thực trong cuộc hành trình hàng ngày, được tạo thành từ các bước
cụ thể từ xung đột đến hiệp thông, từ thù hận đến yêu thương. Một cuộc hành
trình kiên nhẫn, ngày này qua ngày khác, dẫn chúng ta vào vùng đất mà Thiên
Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta, vùng đất mà khi được hỏi: “Bạn là ai?”, các bạn
có thể trả lời một cách cởi mở: “Tôi là anh em của bạn”. “Tôi là chị em của bạn”.
Giờ cầu nguyện tiếp tục với kinh nguyện
đại kết và kinh Lạy Cha, sau đó Đức Thánh Cha ban phép lành kết thúc.
Hồng Thủy
(Vatican
News 03.12.2021)