30 23 X Thứ Hai Tuần XXII Thường Niên. (1Tx 4,13-18; Lc 4,16-30.)
Không thể làm tiên tri mà không trải qua
bách hại, khổ đau thử thách. Ðó là số phận chung của các tiên tri từ Cựu Ước
qua Tân Ước. Những kẻ không được sai đi, tự lấy danh mình mà nói, đó là những
tiên tri giả; còn các tiên tri thật ý thức mình được Chúa sai đi và chỉ nói những
gì Ngài muốn, một sứ mệnh như thế thường tạo ra nơi vị tiên tri một cuộc chiến
nội tâm mãnh liệt. Môsê và Êlia trải qua khủng hoảng và ngay cả thất vọng khi
phải trung thành với Lời Chúa; Yêrêmia đã nhiều lần ca thán và có lúc chỉ muốn
đào thoát. Ðau khổ nhất cho các tiên tri là thấy lời nói của mình không được lắng
nghe.
Chúa Giêsu không chỉ đến để làm cho lời
các tiên tri được ứng nghiệm, Ngài cũng là vị tiên tri đúng nghĩa nhất. Nơi
Ngài cũng có những đặc điểm của các tiên tri: đối đầu với những giá trị sẵn có,
Ngài tỏ thái độ như các tiên tri: Ngài nghiêm khắc với những kẻ khóa Nước Trời
không cho người khác vào. Ngài nổi giận trước sự giả hình của những người Biệt
phái. Ngài đặt lại vấn đề tư cách là con cháu Tổ phụ Abraham mà người Do Thái vẫn
tự hào. Nhất là Ngài rao giảng không chỉ bằng lời nói, mà còn bằng cả cuộc sống
của Ngài; do đó, bị chống đối, bị bách hại là số phận tất yếu của Ngài.
Tin Mừng hôm nay là lời tiên báo về sự
chống đối và bách hại mà Chúa Giêsu sẽ trải qua. Sau một thời gian rao giảng và
làm nhiều phép lạ, danh tiếng Ngài được nhiều người biết đến. Thế nhưng, khi trở
về quê hương, Ngài chỉ nhận được sự hững hờ và khinh rẻ của người đồng hương mà
thôi.
Chúa Giêsu cuộn sách trả lại và ngồi xuống
giảng giải. Ngài khẳng định: “ Hôm nay lời kinh thánh mà các ông vừa nghe đã ứng
nghiệm” ( c.20). Như thế là một cách Chúa Giêsu giới thiệu mình chính là Đấng Mêsia, Đấng đến từ Thiên Chúa mang phúc lành
cho toàn dân và hôm nay ơn cứu độ đã đến. Mọi người đều tán thành những lời ấy
( c.22). Họ tỏ ra hiểu được sứ điệp của lời Người vừa đọc và như sẵn sàng chuẩn
bị đón chào con người của Ngài, là người vừa thốt ra lời hay ý đẹp.
Đến đây, chúng ta tưởng rằng việc rao giảng
Tin Mừng của Chúa Giêsu đã thành công ngay bước khởi đầu, ngay ngày “ ra quân”,
thế mà họ lại xầm xì “Ông này không phải là con ông Giuse đó sao?”. Một câu hỏi
như muốn lột trần Chúa Giêsu bằng con mắt tự nhiên ghen tỵ của họ. Họ thức tỉnh
chính họ rằng: con người bằng xương bằng thịt đang đứng trước họ chỉ là con người
bình thường trong một gia đình lao động mà họ biết rất rõ veà thân thế và sự
nghiệp. Đức Giêsu đã đọc được điều đó trong lòng họ, trong thái độ của họ nên
Ngài vạch trần tỏ tường ghen tỵ ấy bằng một lời khẳng định : “ Không một ngôn sứ
nào được chấp nhận tại quê hương mình” ( c. 24). “ Ngài đã đến nhà mình, nhưng
người nhà chẳng chịu đón nhận” ( Ga,11).
Đó là số phận của các ngôn sứ trong thời
Cựu Ước và cũng là điềm báo cho số phận sau này của Chúa Giêsu. Ngài bị chính dân
Ngài chối bỏ, giết chết bằng cách đóng đinh trên Thập Giá. Sống ngôn sứ là dám
chết cho lời chứng của mình và cái chết là lối chứng hương hồn và sống động nhất.
Như các ngôn sứ trong Cựu ước, như Gioan Tẩy Giả và nhất là như Đức Giêsu Đấng
đã gióng lên tiếng yêu bằng cây Thập giá vinh quang. Đó là lối đường yêu thương
của Thiên Chúa: Yêu đến cùng ( x. Ga 13,1).
Từ câu 25-27, Chúa Giêsu đưa ra dẫn chứng
: Trong Cựu ước, những ai thuộc đoàn dân Chúa mà từ chối ơn lành, thì Thiên
Chúa sẽ ban ơn cứu độ ấy cho dân ngoại như Êlia đã giúp bà goá Xa-rep-ta, như
Êlisa đã chữa Naaman xứ Xyria. Những ví dụ này đánh động lòng chai cứng của người
Do Thái, nhưng họ cứ chai lì trong sự bướng
bỉnh, cố chấp nên thay vì họ thay đổi, sám hối, ăn năn thì họ lại tỏ ra phẩn nộ,
điên cuồng.
Họ đồng phản ứng bằng cách: dứng dậy và
lôi Chúa Giêsu ra khỏi thành, đưa lên đỉnh núi để tiêu diệt một con người dám
nói lên sự thật, như gai nhọn đâm vào lòng họ. Họ muốn dập tắt tiếng nói lương
tâm bằng hành vi giết chết một con người tiên tri. Nhưng họ không làm được vì
giờ của Ngài chưa đến, vì con dường cứu độ của Ngài chỉ kết thúc ở Giêrusalem
chứ không ở Nagiaret và Chúa Giêsu cứ tiếp tục con đường sứ vụ của Ngài “Ngài
băng qua giữa họ mà đi” ( c.30). Ngài vẫn hiên ngang ra đi loan báo Tin Mừng,
dù bị chống đối, phản kháng.
Quả thật, như Ngài đã trích dẫn câu tục
ngữ quen thuộc: "Không tiên tri nào được đón tiếp nơi quê hương của
mình", đó là định luật tâm lý mà chính Ngài cũng không thoát khỏi. Nhưng
quê hương đối với Chúa Giêsu không chỉ là ngôi làng Nazaréth nhỏ bé, mà sẽ là
toàn cõi Palestina. Ngài đã đến nơi nhà Ngài mà người nhà của Ngài đã không đón
tiếp Ngài. Cái chết trên Thập giá là tuyệt đỉnh sứ mệnh tiên tri của Chúa
Giêsu, là lời nói cuối cùng của Ngài như một vị tiên tri.
Là thân thể, là sự nối dài của Chúa
Kitô, Giáo Hội cũng đang tiếp tục sứ mện tiên tri của Ngài trong trần thế, do
đó, Giáo Hội không thoát khỏi số phận bị chống đối và bách hại. Một Giáo Hội
không bị chống đối và bách hại là một Giáo Hội thỏa hiệp, nghĩa là đánh mất vai
trò tiên tri của mình.
Nhờ phép Rửa, người Kitô hữu cũng được
tham dự vào sứ mệnh tiên tri của Chúa Kitô: bằng lời nói, và nhất là chứng tá
cuộc sống, chúng ta thực thi vai trò tiên tri của mình trong xã hội. Cũng như
Chúa Giêsu, chúng ta được Thánh Thần xức dầu và sai vào trần thế. Ước gì chúng
ta luôn kiên trì rao giảng Tin Mừng của Chúa dù gặp thời thuận tiện hay không
thuận tiện, vì biết rằng mình đang sống ơn gọi tiên tri.
Huệ Minh